Każdy rodzic odczuwa czasem bezradność lub wychowawczą niemoc. Próbuje tłumaczyć, prosić, zakazywać i… nic. Dziecko nie słucha się lub odpowiada opryskliwie. Czasem pojawiają się poważniejsze problemy, wtedy zamyka się w sobie, cierpi na zaburzenia odżywiania lub jest agresywne. Wówczas rodzice pytają siebie: „Może to moja wina? Może nie jestem dobrym rodzicem?”.
Warto w takiej sytuacji skorzystać z rad doświadczonego psychologa dziecięcego. W wielu wypadkach okazuje się, że trudne problemy mają całkiem proste rozwiązania.
• Co robić, gdy rozrabia maluch, a jak postępować, gdy robi to dziecko starsze?
• W jaki sposób komunikować się z nim komunikować?
• Jak pogodzić szczęśliwe dzieciństwo z przygotowaniem go do życia we współczesnym świecie?
• Które z zachowań są naturalna częścią dojrzewania, a które powinny nas niepokoić?
• Jak reagować w trudnych sytuacjach?
Na wszystkie te pytania i wiele innych w rozmowie z dziennikarką Beatą Pawłowicz odpowiada psycholog i psychoterapeuta Tomasz Srebnicki.
Fragment książki:
Czy cele wychowawcze rodzica przeszkadzają dziecku w byciu sobą i założeniu własnego gniazda, kiedy dorośnie?
A czy są one naturalne i dobre? Czy kiedyś, żyjąc w puszczy albo na wsi, mieliśmy świadome cele wychowawcze? Jeśli mieliśmy, to one były mniej powiązane z naszymi ambicjami, a bardziej z przetrwaniem w społeczności.
Dawniej nie mieliśmy możliwości kształtowania naszego życia, nie mieliśmy tak szerokiej oferty i sposobów realizacji nieskończonej ilości celów i ambicji.
Były klasy i role społeczne. I tyle.
A teraz ten chłopiec, wbrew celom wychowawczym ojca, by wszędzie na świecie czuł się u siebie, nie czuł się tak nigdzie. Zabrakło mu zakorzenienia, swojego miejsca, terytorium. Lęk stał się jego stanem naturalnym. A jak żyć z lękiem? No właśnie tak…
To był drastyczny przypadek, zazwyczaj jest tak, że mama Jasia chce, żeby on był lekarzem. Moja mama chciała, żebym została sędzią. Po maturze pracowałam kilka miesięcy w sądzie i upewniłam się, że to nie dla mnie! A twoja mama chciała żebyś kim był w przyszłości? Czy to dobrze, kiedy rodzice pragną dla dzieci konkretnej kariery, konkretnego zawodu?
Miałem być kimś, kto pomaga, rozumie, wspiera. Nikt mi takiej misji świadomie nie wyznaczył, po prostu taką rolę w systemie rodzinnym pełniłem.
Takim miałem być mędrcem, stojącym z boku i się nie angażującym, póki wszystko się nie zawali. A więc w pewnym sensie jako psycholog nim jestem.
Jak to się stało, że nim zostałem? Nikt mi tego wprost nie mówił.
Zrekonstruowałem ten proces już jako psycholog i powiem ci, że istnieją na pewno trzy warianty (choć w rzeczywistości jest ich nieskończenie więcej) wywierania przez rodziców na dzieciach presji dotyczącej ich przyszłości. Na potrzeby naszej rozmowy pierwszy nazwijmy wariantem A, drugi B, a trzeci C.
To teraz poproszę o wariant A.
W wariancie A rodzic mówi: „zobacz, jak mi się udało w życiu! Zobacz, jak sobie rewelacyjnie poradziłem ze wszystkimi trudnościami, które mnie spotkały.
Ten dom sam zbudowałem! Te cebule od piątej rano przez całe życie sadziłem własnymi rękami. Dlatego ty masz iść na studia, żeby się tak nie męczyć, jak ja”. W skrócie, na płaszczyźnie psychologicznej, taki rodzic mówi też: „moje życie to moja twierdza, a ty się trzymaj od niej z daleka”.
Beata Pawłowicz - Dziennikarka, pisarka, poetka. Autorka książek Niezwykły rodzic, Seksownik, Po szczęście do pracy, Dekalog szczęścia, Życie w micie. Na stałe związana z miesięcznikiem Zwierciadło.
Tomasz Srebnicki - Psycholog i certyfikowany terapeuta poznawczo-behawioralny, w trakcie specjalizacji z psychologii klinicznej. Starszy asystent w Klinice Psychiatrii Wieku Rozwojowego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Trener i wykładowca w Szkole Psychoterapii Centrum CBT w Warszawie. Nauczyciel akademicki. Ekspert miesięcznika SENS.
